找回密码
 快速注册
搜索
查看: 79|回复: 2

[组合] 自然数幂和通项公式证明的新方法

[复制链接]

3149

主题

8388

回帖

6万

积分

$\style{scale:11;fill:#eff}꩜$

积分
65401
QQ

显示全部楼层

hbghlyj 发表于 2022-6-5 07:44 |阅读模式
本帖最后由 hbghlyj 于 2025-1-22 09:01 编辑

$type 自然数幂和通项公式证明的新方法 车茂林 彭杰 张莉.pdf (145.06 KB, 下载次数: 4)
Abstract:

针对自然数幂和问题, 利用多项式和矩阵理论, 得到了一种计算自然数幂和通项公式的方法, 给出了该方法的具体推导过程.此方法的优点是将自然数幂和问题转换为了线性方程组求解问题, 更浅显易懂.

0 引言

自然数幂和的探究是一个历史悠久的古老的数学问题.自从古希腊数学家阿基米德研究以来, 一直是许多中外数学家、学者研究的热点, 并得到了许多有益的结果.Boyer[1]借助于帕斯卡矩阵得到了自然数幂和的通项公式, 并且给出了通项公式中各系数之间的关系;Guo等[2] .建立了关于自然数幂和的递推算法;Macdonald[3]讨论了对称多项式, 并且给出了自然数幂和与对称多项式之间的联系; Yang[4] 给出了自然数幂和的通项公式以及系数与伯努利数之间的关系.著名数学家陈景润等[5]对自然数幂和进行了大量的研究, 得到了前30个幂和公式.马建荣等[6]运用了定积分给出xm的求和多项式, 研究了该多项式的性质, 得到自然数幂和的定积分算法;杨志强[7]通过逐差法, 并利用函数xm的牛顿插值公式和组合恒等式得到了自然数幂和的部分和公式;汪晓勤等[8]使用杨辉三角 (帕斯卡三角) , 通过不完全归纳得到自然数幂和通项公式;李卫高等[9]利用阿贝尔变换[10], 建立一个降幂公式, 达到了使高次幂求和转化为低次幂求和的目的, 得到了自然数幂和的递归算法.本文利用多项式根与系数的关系, 将自然数幂和问题转换为线性方程组求解问题;利用线性方程组根的存在唯一性, 建立了关于自然数幂和通项公式的另一种计算方法.

1 主要引理及推论

引理1.1[11]kN+, 则序列{n (n+1) (n+2) … (n+k) }的前n项和为

${\sum\limits_{i = 1}^{n}i}(i + 1)\cdots(i + k) = \frac{n(n + 1)\cdots(n + k + 1)}{k + 2}$. (1)

引理1.2[12]f (x) =xn+a1xn-1+…+an-1x+an, 在复数域ℂ上有n个根αi (i=1, 2, …, n) , 那么aiαi之间有如下的关系式

$\left. \begin{array}{l} {\ a{}_{1} = - (\alpha{}_{1} + \alpha{}_{2} + \cdots + \alpha{}_{n}),} \\ {a{}_{2} = (\alpha{}_{1}\alpha{}_{2} + \alpha{}_{1}\alpha{}_{3} + \cdots + \alpha{}_{n - 1}\alpha{}_{n}),} \\ {a{}_{3} = - (\alpha{}_{1}\alpha{}_{2}\alpha{}_{3} + \alpha{}_{1}\alpha{}_{2}\alpha{}_{4} + \cdots + \alpha{}_{n - 2}\alpha{}_{n - 1}\alpha{}_{n}),} \\ {\quad \vdots} \\ {a{}_{n - 1} = ( - 1){}^{n - 1}(\alpha{}_{1}\alpha{}_{2}\cdots\alpha{}_{n - 1} + \alpha{}_{2}\alpha{}_{3}\cdots\alpha{}_{n}),} \\ {a{}_{n} = ( - 1){}^{n}\alpha{}_{1}\alpha{}_{2}\cdots\alpha{}_{n - 1}\alpha{}_{n}.} \end{array} \right\}\ \ {\quad\quad\quad}(2)$

推论1.1 若令βi=-αi, 则由 (2) 可以得到aiβi之间的关系式

$\left. \begin{array}{l} {\ a{}_{1} = (\beta{}_{1} + \beta{}_{2} + \cdots + \beta{}_{n}),} \\ {a{}_{2} = (\beta{}_{1}\beta{}_{2} + \beta{}_{1}\beta{}_{3} + \cdots + \beta{}_{n - 1}\beta{}_{n}),} \\ {a{}_{3} = (\beta{}_{1}\beta{}_{2}\beta{}_{3} + \beta{}_{1}\beta{}_{2}\beta{}_{4} + \cdots + \beta{}_{n - 2}\beta{}_{n - 1}\beta{}_{n}),} \\ {\quad \vdots} \\ {a{}_{n - 1} = (\beta{}_{1}\beta{}_{2}\cdots\beta{}_{n - 1} + \cdots + \beta{}_{2}\beta{}_{3}\cdots\beta{}_{n}),} \\ {a{}_{n} = \beta{}_{1}\beta{}_{2}\cdots\beta{}_{n - 1}\beta{}_{n}.} \end{array} \right\}\ \ {\quad\quad\quad}(3)$

2 主要结论

引理2.1g (x) =x (x+1) … (x+k-1) =ak, kxk+ak, k-1xk-1+…+ak, 1x+ak, 0, 则有

1) ak, k=1, ak0=0;

2) 该多项式的其它系数满足下列等式

$\left. \begin{array}{l} {\ a{}_{k,k - 1} = 0 + 1 + 2 + \cdots + (k - 1),} \\ {a{}_{k,k - 2} = 1 \times 2 + 1 \times 3 + \cdots + (k - 2)(k - 1),} \\ {\quad\quad \vdots} \\ {a{}_{k,1} = 1 \times 2 \times \cdots \times (k - 1).} \end{array} \right\}\ \ {\quad\quad\quad}(4)$

证明k=1时, 结论显然成立.

假设k=m时, 结论成立, 即有

1) am, m=1, am, 0=0;

2) 有下式成立

$\left. \begin{array}{l} {\ a{}_{m,m - 1} = 0 + 1 + 2 + \cdots + (m - 1),} \\ {a{}_{m,m - 2} = 1 \times 2 + 1 \times 3 + \cdots + (m - 2)(m - 1),} \\ {\quad\quad \vdots} \\ {a{}_{m,1} = 1 \times 2 \times \cdots \times (m - 1).} \end{array} \right\}$

k=m+1时

g (x) =x (x+1) … (x+m-1) (x+m) =

(am, mxm+am, m-1xm-1+…+am, 1x+

am, 0) (x+m) =

am, mxm+1+ (am, m-1+am, mm) xm+…+ (am, 0+

am, 1m) x+am, 0m.

在上述等式中, am+1, m+1=am, m, am+1, 0=am, 0, am+1, j+1=am, j+am, j+1m (j=0, 1, …, m-1) .

根据上述假设可得

1) am+1, m+1=1, am+1, 0=0;

2) 有下式成立

$\left. \begin{array}{l} {\ a{}_{m + 1,m} = 0 + 1 + 2 + \cdots + m,} \\ {a{}_{m + 1,m - 1} = 1 \times 2 + 1 \times 3 + \cdots + (m - 1)m,} \\ {\quad\quad\quad \vdots} \\ {a{}_{m + 1,1} = 1 \times 2 \times \cdots \times (m - 1) \times m.} \end{array} \right\}$

综上, 引理2.1成立, 证毕.

定理2.1 对于任意kN+, 设

$X = \left( {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i},{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{2},\cdots,{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{k}} \right){}^{\text{Τ}},$

G=${\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{1 - 1}(}}i + j),{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{2 - 1}(}}i + j),\cdots,{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{k - 1}(}}i + j)$T,

$\mathbf{A} = \begin{pmatrix} {a{}_{11}} & 0 & 0 & \cdots & 0 \\ {a{}_{21}} & {a{}_{22}} & 0 & \cdots & 0 \\ {a{}_{31}} & {a{}_{32}} & {a{}_{33}} & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ {a{}_{k1}} & {a{}_{k2}} & {a{}_{k3}} & \cdots & {a{}_{kk}} \end{pmatrix}.$

若dimA=k, 则设A-1=B, 由引理1.1, 得

X=BC, 其中

$\begin{array}{l} {C = \left( {\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{1}(}n + j)}{2},\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{2}(}n + j)}{3},\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{3}(}n + j)}{4},\cdots,\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{k}(}n + j)}{k + 1}} \right){}^{\text{Τ}},} \\ {\mathbf{B} = \left( \begin{array}{lllll} {b{}_{11}} & 0 & 0 & \cdots & 0 \\ {b{}_{21}} & {b{}_{22}} & 0 & \cdots & 0 \\ {b{}_{31}} & {b{}_{32}} & {b{}_{33}} & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ {b{}_{k1}} & {b{}_{k2}} & {b{}_{k3}} & \cdots & {b{}_{kk}} \end{array} \right).} \end{array}$

证明 对于任意kN+, 设m=1, 2, …, k在引理2.1中, 令x=i (i=1, 2, …, n) , 求得g (i) 的值如下.

$\left. \begin{matrix} {g(1) = a{}_{m,m}1{}^{m} + a{}_{m,m - 1}1{}^{m - 1} + \cdots + a{}_{m,1}1 + a{}_{m,0},} \\ {g(2) = a{}_{m,m}2{}^{m} + a{}_{m,m - 1}2{}^{m - 1} + \cdots + a{}_{m,1}2 + a{}_{m,0},} \\ {g(3) = a{}_{m,m}3{}^{m} + a{}_{m,m - 1}3{}^{m - 1} + \cdots + a{}_{m,1}3 + a{}_{m,0},} \\ \vdots \\ {g(n) = a{}_{m,m}n{}^{m} + a{}_{m,m - 1}n{}^{m - 1} + \cdots + a{}_{m,1}n + a{}_{m,0}.} \end{matrix} \right\}\ \ {\quad\quad\quad}(5)$

将方程组 (5) 中的$n$个方程求和得

$$ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}(i + 1)\cdots(i + m - 1) =} \\ {a{}_{m,m}{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{m} + a{}_{m,m - 1}{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{m - 1} + \cdots + a{}_{m,1}{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}.\ \ } \tag6$$

在方程组 (6) 中令m=1, 2, …, k, 可以得到如下方程.

$\begin{pmatrix} {{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{1 - 1}(}}i + j)} \\ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{2 - 1}(}}i + j)} \\ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{3 - 1}(}}i + j)} \\ \vdots \\ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{k - 1}(}}i + j)} \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} {a{}_{11}} & 0 & 0 & \cdots & 0 \\ {a{}_{21}} & {a{}_{22}} & 0 & \cdots & 0 \\ {a{}_{31}} & {a{}_{32}} & {a{}_{33}} & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ {a{}_{k1}} & {a{}_{k2}} & {a{}_{k3}} & \cdots & {a{}_{kk}} \end{pmatrix}\begin{pmatrix} {\sum\limits_{i = 1}^{n}i} \\ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{2}} \\ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{3}} \\ \vdots \\ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{k}} \end{pmatrix}$

. (7)

在方程 (7) 中, 令

$X = \left( {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i},{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{2},\cdots,{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{k}} \right){}^{\text{Τ}},$

G=${\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{1 - 1}(}}i + j),{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{2 - 1}(}}i + j),\cdots,{\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{k - 1}(}}i + j)$T,

$\mathbf{A} = \begin{pmatrix} {a{}_{11}} & 0 & 0 & \cdots & 0 \\ {a{}_{21}} & {a{}_{22}} & 0 & \cdots & 0 \\ {a{}_{31}} & {a{}_{32}} & {a{}_{33}} & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ {a{}_{k1}} & {a{}_{k2}} & {a{}_{k3}} & \cdots & {a{}_{kk}} \end{pmatrix},$

则方程 (7) 可以简化为

AX=G. (8)

而由引理2.1可知, amm=1 (m=1, 2, …, k) , 则det (A) =1>0, 故dimA=k, 且A可逆, 从而方程 (8) 有唯一解.

A的逆矩阵为B, 则方程 (8) 的解为

X=A-1G=BG. (9)

同时利用引理1.1有

${\sum\limits_{i = 1}^{n}{\prod\limits_{j = 0}^{m - 1}(}}i + j) = \frac{{\prod\limits_{j = 0}^{m}(}n + j)}{m + 1}(m = 1,2,\cdots,k),$

所以b=c, 将其代入 (9) 式, 可得

X=BC.

从而定理得证, 证毕.

定理2.2 在定理2.1成立的条件下, 对于任意kN+, 有下列式子成立.

$$ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{k} = b{}_{k1}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{1}(}n + j)}{2} + b{}_{k2}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{2}(}n + j)}{3} +} {b{}_{k3}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{3}(}n + j)}{4} + \cdots + b{}_{kk}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{k}(}n + j)}{k + 1}.} $$

证明 根据定理2.1可以得到

X=BC.

根据向量相等的条件和矩阵乘法的相关知识可得

$$ {{\sum\limits_{i = 1}^{n}i}{}^{k} = b{}_{k1}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{1}(}n + j)}{2} + b{}_{k2}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{2}(}n + j)}{3} +} {b{}_{k3}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{3}(}n + j)}{4} + \cdots + b{}_{kk}\frac{{\prod\limits_{j = 0}^{k}(}n + j)}{k + 1}.} $$

从而定理得证.

本文通过利用多项式根与系数的关系, 将自然数幂和问题转化为线性方程组的求解问题, 更浅显易懂.

References

[1] Boyer C B.Pascal's formula for the sums of powers ofthe integers[J].Scripta Mathematical, 1943, 9:237-244.n

[2] Guo S L, Qi F.Recursion Formula for∑k=1mk[J].ZAnal Anwendungen, 1999, 18:1123-1130.

[3] Macdonald I G.Symmetric functions and hallpolynomials (second edition) [M].Oxford:ClarendonPress, 1995.

[4] 杨必成.联系Bernouli为自然数同次幂和的公式[J].数学的实践与认识, 1994, 24 (4) :52-56..

[5] 陈景润, 黎鉴愚.在Sk (n) 上的新结论[J].科学通报:英文版, 1986, 31 (6) :361-362.

[6] 马建荣, 刘三阳, 刘红卫.自然数幂和的定积分算法[J].高等数学研究, 2009, 12 (6) :33-36.

[7] 杨志强.用逐差法求解自然数方幂之和[J].数学实践与认识, 2003, 33 (11) :136-137.

[8] 汪晓勤, 周崇林.自然数幂和的矩阵算法[J].高等数学研究, 2004, 7 (2) :35-37.

[9] 李卫高.阿贝尔变换在求幂和中的应用[J].高等数学研究, 2009, 12 (1) :76-77.

[10] 华东师范大学数学系.数学分析[M].3版.北京:高等教育出版社, 2001.

[11] Richard Courant.Fritz john.Introduction to calculusand analysis[M].北京:世界图书出版社, 2008.

[12] 张禾瑞, 郝镔新.高等代数[M].5版.北京:高等代数教育出版社, 2007.

相关帖子

3149

主题

8388

回帖

6万

积分

$\style{scale:11;fill:#eff}꩜$

积分
65401
QQ

显示全部楼层

 楼主| hbghlyj 发表于 2022-6-5 23:32
本帖最后由 hbghlyj 于 2023-8-16 05:10 编辑 从cnki.net KXReader复制HTML
粘贴到Pandoc online
选择from HTML to HTML5
  1. pandoc --from html --to html5 --standalone --no-highlight
复制代码

3149

主题

8388

回帖

6万

积分

$\style{scale:11;fill:#eff}꩜$

积分
65401
QQ

显示全部楼层

 楼主| hbghlyj 发表于 2025-1-22 16:08
通过将Euler-Maclaurin公式 en.wikipedia.org/wiki/Euler%E2%80%93Maclaurin_formula 应用于多项式 $f(x)=x^3$等,可以推导出Faulhaber公式en.wikipedia.org/wiki/Faulhaber%27s_formula#Modern_period

手机版|悠闲数学娱乐论坛(第3版)

GMT+8, 2025-3-4 16:23

Powered by Discuz!

× 快速回复 返回顶部 返回列表